به گزارش مجله خبری نگار این سومین سفر خارجی نخست وزیر عراق بعد از اردن و کویت است؛ سفرهایی که جزئیات قابل توجهی از محتوای آن منتشر نشد؛ با این حال، سفر به ایران از چند روز پیش سوژه داغ محافل عراقی است به گونهای که برخی رسانه ها، بدون اطلاع از زمان سفر، درباره تاریخ دقیق آن نیز گمانه زنی کردند.
چند روز پیش، السودانی، دعوت رسمی آیت الله «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس جمهوری اسلامی ایران را از «محمد کاظم آل صادق» سفیر ایران در بغداد دریافت کرد، اما منابع مطلع میگویند او در راس هیاتی سیاسی- اقتصادی و امنیتی به تهران میرود تا چند محور را با مقامهای ایرانی در میان بگذارد.
برخی رسانهها و کارشناسان عراقی میگویند او در راس هیاتی سیاسی- اقتصادی برای امضای برخی توافقات و یادداشت تفاهمها عازم ایران میشود در حالی که برخی دیگر، بُعد امنیتی و نظامی سفر او را با توجه به تحولات اخیر در ارتباط با اقلیم کردستان عراق و حملات ایران به مقرهای گروههای تجزیه طلب ضدایرانی در اقلیم و نیز هماهنگیهای دو کشور برای محافظت نیروهای عراقی از مرزهای مشترک جمهوری اسلامی با عراق را (با هدف جلوگیری از ورود تجزیه طلبان و براندازان به خاک ایران) پررنگتر میبینند.
در حالی که جمهوری اسلامی ایران خواستار خلع سلاح این گروهها و بازگرداندن آنها به اردوگاهها به عنوان پناهنده است، سوابق و رفتار سیاسی حزب دموکرات کردستان عراق نشان میدهد که این حزب، نگاهی قومیتی حتی به گروههای مسلح تجزیه طلب و امنیت زدا دارد و نمیخواهد آنها را از خود براند. این نکتهای است که هفته گذشته، سفیر ایران در عراق در مصاحبه با خبرگزاری گفت.
با این حال، گفته میشود دولت السودانی طرح استقرار یگانهایی از نیروهای ارتش عراق را با هماهنگی نیروهای پیشمرگ کرد در امتداد ۲۰۰ کیلومتر از مرزهای مشترک با جمهوری اسلامی ایران، آغاز کرده است.
ماموریت این نیروها، ممانعت از ورود این گروههای مسلح به خاک ایران و ترکیه خواهد بود.
«مهدی تقی آمرلی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق میگوید: دولت السودانی در تحرکات خود در مرزهای ایران برای ممانعت از سوء استفاده امنیتی از هرگونه خلاء در آنجا، جدی است تا اجازه ندهد هیچ طرفی از سرزمین عراق علیه ایران یا هر دولت همسایه دیگری، استفاده کند.
«احمد الشریفی» تحلیلگر سیاسی عراقی، اما بر این باور است که «بغداد توان استقرار یگانهای نظامی در مرزها را دارد، اما این امر پیش از توافق نظامی، نیازمند توافق سیاسی است.»
الشریفی به این نکته اشاره میکند که «بعید است اقلیم کردستان عراق، قبول کند که نیروهای نظامی فدرال (دولت مرکزی عراق) وارد اقلیم شوند و آن را خطر تلقی میکند به ویژه زمانی که بحرانی سیاسی بین بغداد و اربیل درگیرد.»
اتحادیه میهنی کردستان عراق، دیگر حزب اصلی اقلیم، اما بر خلاف تصمیم گیران حزب دموکرات در اربیل، از این اقدام استقبال کرده است.
«غیاث السورجی» یکی از سران اتحادیه میهنی کردستان عراق به رهبری «بافل طالبانی» معتقد است که «استقرار نیروهای ارتش عراق در مرزهای دو کشور، تصمیمی خوب و مثبت است و این تصمیم بعد از توافقی عراقی-ایرانی-کردی، با همکاری پیشمرگه ها، اتخاذ میشود.»
وی میافزاید: توافق عراقی-ایرانی درباره پاسداری از مرزها بین دو کشور امر مهمی است که دو طرف را از نفوذ گروههای مسلح، محافظت میکند... اتحادیه میهنی کردستان عراق کاملا با این گام موافق است و هیچ ملاحظهای درباره توافق دو کشور برای استقرار نیروهای عراقی در مرزها نداریم.
برخی آگاهان نزدیک به محافل سیاسی عراق میگویند السودانی در تلاش است کمیتهای عالی برای تفاهم با ترکیه و ایران در راستای ایجاد راه حلهایی برای بحران امنیتی ناشی از فعالیت گروههای معارض این دو کشور در خاک عراق، تشکیل دهد و از این منظر، حملات ترکیه و ایران در صدر اولویتهای سفر او به تهران است.
با این حال، برخی منابع، دستورکارهای مهم دیگری را نیز در فهرست محورهای رایزنیهای السودانی با مقامهای ایرانی میبینند.
شفق نیوز عراق (وابسته به حزب دموکرات کردستان عراق) مینویسد: یکی از مهمترین پروندههایی که السودانی در تهران دنبال خواهد کرد، ادامه میانجیگری بین ایران و عربستان است. او همچنین درباره پروندههای اقتصادی بین دو کشور، بحث انرژی و نیز پروندههای امنیت و پاسداری از مرزها گفتگو خواهد کرد.
بغداد، پیشتر نیز اعلام کرده است که برای میزبانی از دور جدید مذاکرات ایران و عربستان آمادگی دارد.
موازنه بین پروندههای داخلی و خارجی عراق در هماهنگی با خارج؟
«سرمد البیاتی» کارشناس مسائل راهبردی عراق با اشاره به مشغولیت شدید نخست وزیر عراق در پیگیری پروندههای فساد و پیگرد مفسدان اقتصادی میگوید: سفرهای السودانی به اردن، کویت و ایران در راستای ایجاد موازنه بین پروندههای داخلی و خارجی است.